SA 8000 LÀ GÌ? QUY TRÌNH CHỨNG NHẬN SA 8000 CHO DOANH NGHIỆP

Ngay ở thời điểm cuối thế kỷ 20, đầu thế kỷ 21 này, chúng ta vẫn còn thấy rải rác trên thế giới nhiều hiện tượng không lành mạnh về điều kiện lao động. Khá nhiều người lao động chưa được công nhận về quyền cơ bản của người lao động và phải làm việc trong điều kiện lao động thiếu vệ sinh, thiếu an toàn, thậm chí có người được trả lương ở mức rất thấp. Các sự cố về tai nạn lao động xảy ra với cường độ lớn. Quyền lợi của người lao động chưa được đảm bảo đầy đủ. Cộng đồng Quốc tế thông qua Tổ chức lao động quốc tế (International Labour Organization) và một số tổ chức phi chính phủ đã chính thức lên tiếng yêu cầu trách nhiệm cao hơn từ người sử dụng lao động, đặc biệt về “Tự do hiệp hội, thương thảo tập thể, lao động cưỡng bức, phân biệt đối xử, trả lương không đồng đều giữa nam, nữ và lao động trẻ em”. Thực tế cho thấy, đầu tư vào người lao động của Tổ chức chính là một sự cam kết mạnh mẽ của Ban Lãnh đạo Tổ chức về sự phát triển bền vững, đặc biệt là trên góc độ quản lý và phát triển nguồn nhân lực.

Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã xây dựng “Quy định đối xử” (Code of Conduct) và hơn thế nữa nhiều tổ chức trong đó có CEPAA (Council on Economic Priorities Accountability Agency), ETI (Ethical Trading Initiatives như Levi Strauss, Marks & Spencer, Anchor Seafood,… một số nghiệp đoàn, xin tham khảo đã nhất trí cho ra đời Tiêu chuẩn về trách nhiệm xã hội và điều kiện lao động  – SA 8000.

TỔNG QUAN VỀ SA 8000

Chứng nhận SA 8000 là gì?

SA 8000:2014 (SA: Là từ viết tắt Social and Accountability – Trách nhiệm xã hội)  là tiêu chuẩn về hệ thống quản lý liên quan đến trách nhiệm xã hội nằm trong bộ tiêu chuẩn SA 8000 do tổ chức SAI ban hành năm 2014 (gọi tắt là phiên bản năm 2014).

Tiêu chuẩn SA 8000 là một trong những tiêu chuẩn chứng nhận xã hội hàng đầu cho các nhà máy và tổ chức trên toàn cầu. Trong những năm qua, tiêu chuẩn đã phát triển thành một khuôn khổ tổng thể giúp các tổ chức được chứng nhận thể hiện sự cống hiến của họ trong việc đối xử công bằng đối với người lao động trong các ngành công nghiệp và ở bất kỳ quốc gia nào.

SA 8000 được thiết kế để tuân theo các hiệp định quốc tế hiện có, bao gồm các công ước của Tổ chức Lao động Quốc tế, Tuyên ngôn Thế giới về Quyền con người và Công ước Liên hợp quốc về Quyền Trẻ em. Các công cụ này được quy định rõ ràng trong các điều khoản của SA 8000.

SA 8000 là một tiêu chuẩn tự nguyện, phổ biến dành cho các công ty quan tâm đến việc đánh giá và chứng nhận thực hành lao động trong các cơ sở của họ và của các nhà cung cấp và đại lý của họ. Nó có thể được chứng nhận bởi chứng nhận của bên thứ ba độc lập.

Tại sao phải áp dụng SA 8000?

Những công ty đáp ứng được tiêu chuẩn đề ra, sẽ được đăng ký bởi một tổ chức ủy nhiệm. Sau đó, công ty có quyền sử dụng nhãn chứng nhận SA 8000. Để được chứng nhận phù hợp với tiêu chuẩn SA 8000, tất cả các cơ sở kinh doanh phải chấp nhận được kiểm định. Sự chú ý của công chúng vào vấn đề nhân quyền và điều kiện lao động trong sản xuất ngày một gia tăng. Nhiều công ty nắm bắt được lợi ích của việc áp dụng các chuẩn mực đạo đức vào vận hành sản xuất, và họ đã đưa ra các quy tắc ứng xử riêng. Tuy nhiên, chưa có sự nhất trí về việc thiết lập một chính sách trách nhiệm xã hội cụ thể. Vì vậy mà các quy tắc đơn lẻ đó đều không tồn tại được lâu dài và không được giám sát chặt chẽ. Mục đích ra đời của SA 8000 là nhằm tạo ra một bộ quy tắc toàn cầu đối với điều kiện làm việc trong các ngành sản xuất, giúp cho người tiêu dùng ở các nước phát triển tin tưởng rằng hàng hoá mà họ mua và sử dụng, đặc biệt là quần áo, đồ chơi, mỹ phẩm, và đồ điện tử đã được sản xuất phù hợp với bộ tiêu chuẩn được công nhận.

CEPAA là cơ quan điều hành, nay được gọi là SAI (Social Accountability International), được quyền uỷ nhiệm cho các tổ chức kiểm định độc lập đánh giá và giám sát sự tuân thủ các tiêu chuẩn đề ra. Việc ủy nhiệm có giá trị trong vòng 3 năm, cùng với việc giám sát và kiểm định 6 tháng một lần. Các tổ chức kiểm định này được cung cấp tài liệu hướng dẫn và các khoá đào tạo chuyên môn.

SA 8000 gồm 9 nội dung cơ bản mà các công ty phải tuân theo với điều kiện phù hợp với pháp luật địa phương và với các điều khoản của SA 8000, dựa trên 12 hiệp ước của ILO (International Labor Organization), dựa trên Tuyên ngôn về Quyền con người, và hiệp ước về Quyền trẻ em của UN (United Nation).

Các nội dung này bao gồm:

(1) Lao động trẻ em: Không có công nhân làm việc dưới 15 tuổi, tuối tối thiểu cho các nước đang thực hiện công ước 138 của ILO là 14 tuổi, ngoại trừ các nước đang phát triển; cần có hành động khắc phục khi phát hiện bất cứ trường hợp lao động trẻ em nào.

(2) Lao động bắt buộc: Không có lao động bắt buộc, bao gồm các hình thức lao động trả nợ hoặc lao động nhà tù, không được phép yêu cầu đặt cọc giấy tờ tuỳ thân hoặc bằng tiền khi được tuyển dụng vào.

(3) Sức khoẻ và an toàn: Đảm bảo một môi trường làm việc an toàn và lành mạnh, có các biện pháp ngăn ngừa tai nạn và tổn hại đến an toàn và sức khoẻ, có đầy đủ nhà tắm và nước uống hợp vệ sinh.

(4) Tự do hiệp hội và quyền thương lượng tập thể: Phản ánh quyền thành lập và gia nhập công đoàn và thương lượng tập thể theo sự lựa chọn của người lao động.

(5) Phân biệt đối xử: Không được phân biệt đối xử dựa trên chủng tộc, đẳng cấp, tôn giáo, nguồn gốc, giới tính, tật nguyền, thành viên công đoàn hoặc quan điểm chính trị.

(6) Kỷ luật lao động: Không có hình phạt về thể xác, tinh thần và sỉ nhục bằng lời nói.

(7) Thời gian làm việc: Tuân thủ theo luật áp dụng và các tiêu chuẩn công nghiệp về số giờ làm việc trong bất kỳ trường hợp nào, thời gian làm việc bình thường không vượt quá 48 giờ/ tuần và cứ bảy ngày làm việc thì phải sắp xếp ít nhất một ngày nghỉ cho nhân viên; phải đảm bảo rằng giờ làm thêm (hơn 48 giờ/ tuần) không được vượt quá 12 giờ/ người/ tuần, trừ những trường hợp ngoại lệ và những hoàn cảnh kinh doanh đặc biệt trong thời gian ngắn và công việc làm thêm giờ luôn nhận được mức thù lao đúng mức.

(8) Thù lao: Tiền lương trả cho thời gian làm việc một tuần phải đáp ứng được với luật pháp và tiêu chuẩn ngành và phải đủ để đáp ứng được với nhu cầu cơ bản của người lao động và gia đình họ; không được áp dụng hình thức xử phạt bằng cách trừ lương.

(9) Hệ thống quản lý: Các tổ chức muốn đạt và duy trì chứng chỉ cần xây dựng và kết hợp tiêu chuẩn này với các hệ thống quản lý và công việc thực tế hiện có tại tổ chức mình.

LỢI ÍCH CỦA TIÊU CHUẨN CHỨNG NHẬN SA 8000

Đối với Doanh nghiệp:

• Chứng minh trách nhiệm của doanh nghiệp đối với xã hội và người lao động.
• Cải thiện việc quản lý và hiệu suất chuỗi cung ứng của doanh nghiệp.
• Cho phép đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn toàn cầu và giảm vấn đề có liên quan đến pháp luật có thể xảy ra.
• Nâng cao thương hiệu, hình ảnh và danh tiếng cho doanh nghiệp.
• Tạo dựng được thị trường, mang lại lợi thế cạnh tranh so với các bên đối thủ.
• Củng cố niềm tin và sự hài lòng để người lao động có thể yên tâm cống hiến.
• Đem lại niềm tin với khách hàng, từ đó dần thu hút lượng lớn khách hàng.
• Thể hiện được sự minh bạch, chuyên nghiệp với các bên đối tác, thu hút được nhiều nguồn đầu tư.
• Cho phép doanh nghiệp thể hiện trách nhiệm xã hội phù hợp khi đấu thầu các hợp đồng quốc tế hoặc mở rộng địa bàn để phù hợp với hoạt động kinh doanh mới.

Đối với người lao động:

• Được làm việc trong một môi trường đảm bảo an toàn, tạo ra được động cơ làm việc tốt.
• Không bị cưỡng bức, quấy rối & lạm dụng lao động, phân biệt đối xử sẽ bị hạn chế & loại bỏ.
• Vấn đề thù lao lao động sẽ được thực hiện tốt, đảm bảo tái sản xuất sức lao động cho người lao động.

Đối với khách hàng:

• Thoả mãn những yêu cầu cơ bản mà họ đặt ra với doanh nghiệp.
• Sản phẩm có chất lượng cao, có giá trị.
• Bảo vệ môi trường, giảm tệ nạn xã hội. Tăng cường các hoạt động từ thiện, góp phần giảm gánh nặng cho xã hội.

ĐỐI TƯỢNG SỬ DỤNG SA 8000

• Các tổ chức, doanh nghiệp tư nhân.
• Các tổ chức phi lợi nhuận.
• Các tổ chức chính phủ hay phi chính phủ.

Trên đây là các đối tượng áp dụng SA 8000. Ngoài ra, các đối tượng khác đều có thể áp dụng chuẩn SA 8000 mà không phân biệt về quy mô, điều kiện, địa điểm.

QUY TRÌNH CHỨNG NHẬN SA 8000

Cũng giống như các hệ thống tiêu chuẩn khác, để xây dựng SA 8000, các tổ chức, DN thực hiện theo trình tự 6 bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị

• Nghiên cứu, tìm hiểu SA 8000 và khả năng áp dụng tại DN. Lãnh đạo của DN cam kết nhận thức đầy đủ các lợi ích khi áp dụng SA 8000, cam kết đáp ứng các yêu cầu về nguồn lực. Ngoài ra, lãnh đạo cần xác định phương pháp triển khai phù hợp, thời gian thực hiện dự án và mời tổ chức tư vấn, nếu cần thiết.
• Thành lập Ban triển khai xây dựng hệ thống trách nhiệm xã hội SA 8000. Bao gồm đại diện ban lãnh đạo và các bộ phận liên quan.

Bước 2: Đánh giá và lập kế hoạch

• Đánh giá thực trạng của các hoạt động trách nhiệm xã hội tại DN.
• Xác định các khoảng cách giữa hiện trạng thực tế với yêu cầu của tiêu chuẩn SA 8000.
• Lập kế hoạch chi tiết cho triển khai dự án tại DN, xác định rõ trách nhiệm các bộ phận liên quan và thời gian thực hiện.

Bước 3: Xây dựng hệ thống trách nhiệm xã hội tại DN

• Đào tạo nhận thức các yêu cầu của SA 8000 và cách thiết lập văn bản Hệ thống trách nhiệm xã hội cho ban triển khai xây dựng hệ thống trách nhiệm xã hội SA 8000.
• Tập thể người lao động của DN tự đề cử người làm đại diện công nhân.
• Xây dựng hệ thống tài liệu: các bộ phận được phân công soạn thảo, lấy ý kiến đóng góp và ban hành tài liệu theo kế hoạch.

Bước 4: Áp dụng hệ thống tài liệu

• Đào tạo nhận thức chung về Hệ thống trách nhiệm xã hội cho toàn bộ nhân viên trong doanh nghiệp.
• Hướng dẫn các bộ phận áp dụng hệ thống tài liệu đã xây dựng.
• Chỉnh sửa tài liệu trên cơ sở thực tế và giải quyết các vấn đề phát sinh.

Bước 5: Đánh giá, cải tiến

• Đào tạo đánh giá nội bộ cho các thành viên ban triển khai và một số các thành viên của các bộ phận liên quan.
• Thực hiện đánh giá nội bộ.
• Khắc phục và thực hiện các hành động khắc phục sau đánh giá nội bộ.

Bước 6: Chứng nhận, duy trì và cải tiến hệ thống trách nhiệm xã hội sau chứng nhận

• Doanh nghiệp liên hệ và lựa chọn tổ chức chứng nhận phù hợp và làm thủ tục đăng ký chứng nhận.
• Đánh giá thử (nếu cần) và đánh giá chứng nhận.
• Khắc phục và thực hiện các hành động khắc phục sau đánh giá chứng nhận.
• Nhận chứng nhận SA 8000. Duy trì và cải tiến Hệ thống trách nhiệm xã hội sau chứng nhận.

Và đó là những nội dung về SA 8000 LÀ GÌ? QUY TRÌNH CHỨNG NHẬN SA 8000 CHO DOANH NGHIỆP mà Chứng nhận Quốc tế ICB muốn chia sẻ tới bạn. Hi vọng những thông tin này sẽ giúp cho bạn cũng như tổ chức của mình áp dụng tiêu chuẩn này một cách có hiệu quả.

Mọi thắc mắc xin liên hệ tới sđt: 0912.958.536 hoặc Email thuhai292.icb@gmail.com để được hỗ trợ sớm nhất.

Chứng Nhận Quốc Tế ICB

Công ty Cổ phần Chứng nhận Quốc tế là tổ chức chứng nhận độc lập. ICB được chỉ định là tổ chức đánh giá các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ và quá trình bởi: Cục An toàn Lao động – Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội; Bộ Xây dựng; Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn; Bộ Công thương… Với đội ngũ chuyên gia giỏi, uy tín, giàu kinh nghiệm, am hiểu kiến thức xã hội. ICB hoàn toàn đáp ứng nhu cầu cung cấp dịch vụ đánh giá chứng nhận sự phù hợp trên phạm vi toàn quốc.